باید تمرین کنیم که خدا را ناظر و شاهد اعمال خود ببینیم. در حجره که تنها نشسته‎ای، در خیابان، کوچه، هر جا که هستیم باید تمرین کنیم. دائما باید به خود تلقین کنی که در حضور خدا هستی و خدا تو را می‎بیند تا در این عالم با حیا زندگی کنی. آدمی وقتی کسی را ناظر اعمالش می‎بیند، حیا می‎کند. ممکن است شما در خیابان در ملأ عام حتی آب هم نخورید چون حیا می‎کنید.

شاهدانی در عالم وجود دارند که در صحنه قیامت آمده و شهادت می‎دهند. همچنین خداوند تهدید می‎کند؛ یعنی اگر کار بد هم می‎خواهید بکنید، بکنید اما بدانید که شاهدانی وجود دارند. خداوند تبارک و تعالی، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و مؤمنان شاهداند.

«اللَّهُمَّ اجْعَلْ غِنَایَ فِی نَفْسِی‏»(إقبال الأعمال، ج‏1، ص 342) خدایا! مرا غنی کن، اما غنا را درونم قرار بده.

در دنیای امروز که عصر تکنولوژی و پیشرفت صنعت است بشر فکر می‎کند تکامل یافته در حالی که تکامل به پیشرفت در صنعت و ابزار نیست بلکه وقتی که انسان بتواند از ابزارهایی که در اختیار دارد به درستی استفاده کند تکامل پیدا کرده است.

عده‎ای تاجرانه خدا را عبادت می‎کنند به جهت بهشت و نعیم آن و رهایی از آتش دوزخ می‎پرستند و خدای متعال نیز از سر لطف و رحمت خویش وعده ثواب و نعمت داده است، اما اگر به بطن واقع وارد شویم و با بینشی ژرف در آن نظر کنیم می‎فهمیم که این کار عبادت نیست بلکه معصیت است.

ار هر کس نشانی از همت او و آثار هر فرد بیانگر دارایی اوست وقتی صحبت می‎کنیم، سخنان‎مان نماینده عالم درون ما بوده و نشان می‎دهد که درون ما چه جمع است و آبشخور جان ما کجاست؟
آدمی مخفی است در زیر زبان
این زبان پرده است بر درگاه جان(مثنوی معنوی،دفتر دوم،بخش٢١)
کلماتی که از زبان خارج می‎شود ترازوی سنجش ماست، می‎توانیم خودمان را با گفتارهایمان بشناسیم.

وجود رسول اکرم (ص) نه تنها در بین انبیاء الهی، بلکه در کلّ هستی دارای جایگاهی عظیم و بی بدیل است که حضورشان موجب شرف و رونق عالم می شود؛ به مانند اینکه جمعیتی به جهت ورود بزرگی و صاحب مقامی مجتمع گردد اگر آن بزرگ بدان مجلس نرود آن اجتماع بی معنا خواهد بود.

بدون بندگی انسان را بالا نمی‌برند. پیامبر (صلی‌‌الله علیه وآله وسلّم) هرچه در زندگی‌اش دارد، شأنی از شئون بندگی اوست. او آینه عبودیّت برای همگان است.

خداوند در شب مهمانی ویژه در شب معراج، بندگی را به حضرت اعطا کرد. موقع صبح نیز آیه نازل شد: «سُبْحانَ الَّذی أَسْرى‏ بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى»؛ خدای سبحان بنده‎اش را شبانه بالا برد. حضرت مقام عبودیت محضه را دریافت کرد. عبد محض خدا، کانون توحید و رحمت و محبت خداست. چنان نسبت به بندگان رحمت و محبت داشت که خداوند در بعضی از آیات به حضرت دلداری می‎دهد «فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلى‏ آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدیثِ أَسَفا»؛ حبیب من! می‎خواهی از تأسف جان دهی که چرا به حرفت گوش نمی‎دهند و به قرآن ایمان نمی‎آورند؟! می‎خواهی از غصه بمیری که چرا ایمان نمی‎آورند؟!

همان گونه که خداوند در کمین انسان است که: «إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ». شیطان هم در کمین گاه انسان نشسته تا در زمان مناسب تیرش را به سویش پرتاب کرده و آدمی را شکار کند. هیچ وقت هم خسته نمی‌شود مترصد فرصت است. گاه به وسیله یک نگاه هرزه تیرش را به سوی انسان رها می‌کند که فرمودند: «انَّ النَّظْرَهَ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِیسَ مَسْمُومٌ».